Paardje is moe

College Tour 4 september 2015


"Vaslav Nijinski". Ik herhaal, "Vaslav Nijinski ". Kende u die naam al op het moment dat Halina Reijn hem uitsprak tijdens de College Tour? Ik niet. Tot mijn eigen scha en schande moet ik zelfs toegeven dat ik nog nooit van de arme man gehoord had. Dit terwijl ik mezelf dus toch beschouw als een gemiddeld cultuurliefhebber. Gelukkig bestaat er Wikipedia.
Dus op het volgende feestje smijt ik de vrolijke fransen naar het hoofd met weetjes als "Wist jij dat Nijinski in feite een Pool was? " en "dat Prélude à l'après-midi d'un faune eigenlijk helemaal niet als dans gezien werd?". Op die laatste moet ik wel nog wat oefenen.
En het verhaal over de masturberende faun en de sjaal van de nimf, bewaar ik voor een andere gelegenheid of een uitgelezener gezelschap.
Die fascinerende man was me dus totaal onbekend tot Halina Reijn me opmerkzaam op hem maakte.

Maar wat had ik graag die avond in de Theaterschool in Amsterdam gekluisterd gezeten. Van op de eerste rij aan Halina's lippen gehangen. En dat ze dan alleen voor mij een uur lang vertelde over Vaslav Nijinski. Dat ze me gedetailleerd uiteenzet hoe het er die 19e januari van het jaar 1919 in Sankt Moritz aan toe ging. Hoe een bijna schizofrene danser aan zijn laatste dans begint en zich dan midden in de voorstelling met een kleine buiging tot zijn publiek richt en de legendarische woorden spreekt : "En nu is het paardje moe". Waarna hij het toneel verlaat om nooit meer terug te keren en 31 jaar lang zich in bijna sacrale stilte hult. Hoe hij nooit meer danste en enkel nog verder leeft in de verbeelding van zijn fans en in zijn eigen hoofd. Hoe een man plots van de ene dag op de andere afscheid neemt van alles wat hem maakte tot wie hij was.
Dat alles mag Halina me vertellen. En dat Twan Huys dan naast haar zit en zwijgt.

U hebt het vast gemerkt, ik heb het wel voor Halina Reijn, ook al ken ik haar enkel van tv. 
Ik moet echter iets bekennen over haar. Ik vond haar eigenlijk een tijd lang "een gek mens". Ik kon haar ook niet in een hokje plaatsen. En zag ik haar in een speelfilm zoals "Zwartboek", werd ik altijd meer aangetrokken door haar medespeelster, terwijl Halina aan me voorbij dwaalde. Maar op een dag, tijdens één of andere passage in DWDD als tafeldame, zag ik haar met andere ogen. Het was zoals dat meisje, waarmee je jaren in de les zit en die je plots tijdens een schooluitstapje opvalt.
Zo zag ik opeens een andere Halina Reijn. een intelligente, boeiende, aantrekkelijke en zelfs humoristische dame. Ik wil me dan ook distantiëren van Gijp en Derksen en alle onaardige dingen die ze over haar gezegd hebben. Ik kan me voorstellen dat voor Derksen het enige recht van de vrouw... . Juist ja, ik maak hem niet af, als u het niet erg vindt. "Dat kan toch niet, Johan.  Een vrouw met een mening, gekker moet ie niet worden."

Bovendien ademt Halina een beetje weemoed uit. Een trekje dat ik waardeer bij mensen. Weemoedig als ze tegelijkertijd stoer verteld over haar, ondertussen tot haar eigen verbijstering, wereldberoemde kinderwens. Een schokkende wens voor de goegemeente, terwijl zij alleen maar datgene uitsprak wat zovelen beroert. De zoektocht naar die ene onvoorwaardelijke liefde. Die liefde waar alles voor moet wijken. Die liefde die niet eist maar krijgt.

Ik zei het al, ik heb het wel voor Halina Reijn en ik hoop dat haar innerlijke furie nog lang niet uitgeblust is. Dat ze nog jaren, ja zelfs decennia mijn scherm en de toneelplanken kleurt.
Maar tegelijkertijd zal het me niks verwonderen dat ze, wanneer ze die ene alles verterende liefde vindt, midden in een voorstelling van Toneelgroep Amsterdam plots naar voren stapt, terwijl Ivo van Hove in de coulissen goedkeurend toekijkt,  en tegen het publiek fluistert "Paardje is Moe!"

Het weze je gegund Halina.